Theo đó, thành lũy cổ được nhóm nghiên cứu phát hiện nằm ở đỉnh Đèo Bụt thuộc địa bàn xã Kỳ Lạc, huyện Kỳ Anh. Thành lũy nằm theo trục từ Tây sang Đông với chiều dài hơn 1km và được ghép bằng những phiến đá liếp kích thước to nhỏ không đều nhau.

Phía Nam, mặt đứng thành lũy tạo theo phương thẳng đứng (độ cao bình quân 3.5m - 4 m), phía Bắc chân thành lũy được mở rộng ra, cách nhau 5m lại được tạo một ô hình vuông (70cm x 70cm) xuyên từ mặt bắc sang mặt nam của thành và cứ 20 m có ghép lớp đá theo kiểu tam cấp để lên mặt lũy. Mặt trên thành lũy khá bằng phẳng, nơi rộng nhất là 2m, nơi hẹp nhất từ 1.20m 1.50m.

Khảo cứu ban đầu được biết, thành lũy cổ trên là một đoạn còn lại trong hệ thống lũy cổ Lâm Ấp (thời kỳ Đại Việt - Chăm Pa) kéo dài từ Tây sang Đông với độ dài khoảng trên 30 km do chúa Lâm Ấp là Phạm Văn (345-375) khởi công xây dựng để bảo vệ biên giới.

Lũy bắt đầu từ địa phận làng Ngưu Sơn tổng Hoằng Lễ (nay là xã Kỳ Nam, Kỳ phương) kéo tận lên làng Xuân Quan, Xuân Sơn tổng Vọng Liêu (nay là xã Kỳ Lạc), chỗ được ghép bằng đá, chỗ đắp bằng đất và xây dựng dựa vào dãy Hoành Sơn. Đến giai đoạn Trịnh - Nguyễn phân tranh (đợt thứ 5 - 5/1655-5/1659) thì hệ thống lũy này được chúa Trịnh Toàn củng cố thêm nên người dân còn gọi là lũy ông Ninh (Ninh Quận công - Trịnh Toàn).

Anh Nguyến Tiến Thiệu cán bộ chuyên trách văn hóa xã Kỳ Lạc cho biết thêm, trước đây lũy đá này này được cây rừng bao phủ. Thời kỳ xây đập Kim Sơn (xã Kỳ Hoa) người dân trong vùng đã khai thác đá của thành lũy để kè bờ đập và trong quá trình xây dựng đường điện Bắc - Nam, một cột trụ của đường điện nằm sát điểm đầu vị trí Đèo Bụt nên một phần thành lũy bị phá vỡ.

Đây là một phát hiện khá lý thú chuyên ngành khảo cổ học nói riêng và giới nghiên cứu lịch sử nói chung trong việc khám phá, nghiên cứu về những dấu tích thành lũy cổ Việt Nam.

• 12/08/2011 10:29 - Phát hiện ấn đồng cổ ở Hà Tĩnh
• 08/08/2011 11:24 - Chùa Việt Nam trong đời sống văn hòa cộng đồng
• 28/07/2011 11:24 - Khai quật mộ chồng nữ sĩ Đoàn Thị Điểm
• 05/07/2011 11:23 - Tìm thấy nhiều hiện vật văn hóa 3.000 năm trước
• 04/07/2011 11:21 - Kết quả khai quật di tích khảo cổ Phong Lệ: Đã phát hiện một “mỏ vàng”!

• 17/06/2011 10:34 - Hà Tĩnh: Phát hiện ấn đồng cổ thời Lê
• 16/06/2011 11:19 - Phát hiện dấu tích bến gốm sứ cổ
• 16/05/2011 11:18 - Phát hiện cổ vật liên quan đến phế tích Tháp Chămpa
• 12/05/2011 11:16 - LỄ PHẬT ĐẢN - NGÀY LỄ LỚN CỦA PHẬT GIÁO
• 21/04/2011 10:35 - `Báu vật` lộ diện trong ngôi mộ cổ 2.000 năm ở Hà Nội